Press "Enter" to skip to content

NUNOT SA ALISNGAW SA KAPE | Kasinati-an nga dakong leksyon sa uban

 

 

 

Vic N. Sumalinog

MGA kapin duhaka semana ang milabay ako nga nadawat ang usa ka mahinuklogon nga estorya gikan sa akong higala nga si Wennie Gorrez, kanhi usa ka opisyal sa usa ka aktibong kahugpongan sa mga konsumante, ang Konsumo Dabaw.
Ang maong estorya gipaambit ni Wennie dili lang sa ako-a kon dili lakip usab ang uban niyang higala sa “social medya,” pinaagi sa FaceBook. Ang saysay ni Wennie mao ang mmasulob-on ug mingaw kaayo nga kinabuhui sa iya usab nga personal nga kaila.
Matud ni Wennie ang iyang kaila dili matawag nga kabus sa iyang kinabuhi. Pero sa iyang nagkahamtong na nga pangidaron iya karon nga natagamtam ang dakong kasakit sa pag-inusara sa pagpuyo bisan pa man nga duna siya’y mga anak ug mga apo.
Dugang ni Wennie ang iyang kaila samtang anaa pa kini sa iyang bata nga pangidaron ug aktibo pa ang iyang panglawas, nagpasagad kini sa iyang responsibilidad isip bana ug amahan sa iyang mga anak. Ang grabe niya nga bisyo mao ang pagpamabaye. Ug dinhi nakat-on usab siya sa pagdagmal dili lamang sa pisikal nga aspeto sa iyang asawa kon dili sa emosyonal usab nga bahin.
Sumala ni Wennie sa iyang paambit nga estorya, ang pagdagmal sa mao niyang higala sa iyang asawa nasaksihan sa iyang mga nagkadagko nga mga anak. Ang labi kuno nga sakit sa nahitabo mao ang pagbiya sa higala ni Wennie sa iyang pamilya aron didto na makig-abin sa iyang babaye.
Luyo sa kasakit sa pamilya ang kapikas sa kinabuhi sa maong higala ni Wennie, sumala pa sa iyang gipaambit sa FaceBook, napatigayon sa gihapon ang ilang mga anak. Apan sa nag-inusara nga paningkamot sa asawa misangpot sa iyang sayo nga kamatayon. Luyo niini, matud sa paambit sa akong higala nga si Wennie, natigayon ra sa gihapon ang mga anak sa iyang kaila. Apan didto nahimugso kuno ang dakong kasuko sa mga anak ngadto sa ilang mapasagaron ug bisyuso nga amahan.
Wala nasaysay ni Wennie kon unsa ang nahitabo. Apan sa paglabay kuno sa panahon mora ug nahibalik sa pag-inusara ang iyang higala. Seguro sa pagkatigulang na gibiyaan na kini sa iyang mas bata nga kulukadidang.
Didto kuno nagsugod ang kalbaryo sa maong tawo kay posibli nga naigo na siya sa karma sa iyang mga gihimo nga pagdagmal sa iyang asawa kanhi ug sa pagpasagad niya sa iyang kaakohan sa iyang mga anak.
Subay sa paambit ni Wennie, ang iyang higala wa na gyud gibisita sa iyang mga anak ug mga apo. Gani hugot kuno nga gidid-an sa iyang mga anak ang iyang mga apo nga mobisita sa ilang apohan. Di sab siya gitugtan nga moadto sa ilang mga pabnimalay.
Mao nga kon kanus-a anaa na sa iyang katigulangon ang higala ni Wennie diha pa siya nag-inusara ug nagpuyo sa dakong kamingaw ug kasubo. Wala na siya’y anak nga iyang kaduolan,; wala’y mga apo nga molingaw kaniya sa panahon sa iyang pag-inusara.
Gumikan kay akong nakita nga daghan usab nga mga bana nga anaa sa susama nga kinaiya sa panahon sa ilang kabatan-on ug kalagsik sa panglawas, ako usab nga gipaambit ang “post” ni Wennie ngadto sa akong nailhan nga nagbaton sa maong bisyo. Usa sa akong gipadalhan mao ang suod nga paryente nako sa kabahin sa akong kaliwat.
Ako na lang tawgon siya nga si “Anton” (dili niya tinuod nga ngalan) aron kapanalipdan ang iyang batan-ong pamilya ingon man ang iyang mga ginikanan. Ang mao nako nga paryente tu-a usab nagtrabaho sa ubang nasud ug pabalikbalik na siya didto. Apan diay matag pauli niya dinhi sa Dabaw duna diay siya lain nga gikabu-angan nga babaye, hinungdan nga halos ang tanan niyang oras tu-a na didto ug ang iyang asawa kulang na sa iyang pagtagad. Subay sa saysay sa iyang asawa ngadto sa ako-a iyang nahibaw-an nga diha’y pauli sa iyang bana nga akong paryente, didto kini modiretso sa iyang kabit ug mihangtud pa sa duha ka semana una mopakita sa ilang panimalay. Ang asawa nasayod nga duol sa ako ang iyang bana ug kini dako ang pagtahod sa akong pamilya. Mao nga ninghangyo siya nga maymayan ang iyang bana pamasin nga kini magbag-o ug motuman na sa iyang responsibilidad sa pamilya. Apan seguro nabuyo na gyud ang akong paryente sa iyang kabit kay inay magbag-o misamot na hinuon siya pagpalayo sa iyang pamilya ug didto na magpirme sa iyang babaye. Ug sa labing ulahi niya’ng pauli sa Dabaw wa na gyud hinuon moadto sa iyang panimalay bisan dili kini layo sa gipuy-an sa iyang mga giniknanan.
Ang tumong nako sa pag “share” sa iyaha sa “post” ni Wennie usa ka pagpamasin nga unta mahipugwat ang akong paryente ug makaamgo sa posibli nga mahitabo sa iyang batan-on nga pamilya kon siya magpadayon sa iyang bisyo.
Human sa akong pagpaambit sa maong “post” nawagtang na kini sa akong huna-huna. Wa sab ko magpaabot nga dunay reaksiyon ang akong paryente kay nasayod ko nga duna siya’y kaugalingon nga panghuna-huna ug baroganan.
Apan kaniadtong Huwebes sa gabi-I samtang didto ko sa akong nataran nagtan-aw sa bag-o nakong gipasiga nga mga “Christmas lights” ug nagkalingaw sa paghigop ug init nga kape, dunay migawas nga signal sa akong celfone. Ang maong signal nagpasabot nga dunay misulod nga mensahe sa akong FaceBook o di ba sa Messenger account. Wala una nako kini gitagad kay padayon nako nga gihigop ang nangalisngaw sa kainit nga kape. Ug ako usab gipadayon ang pagtan-aw ang nagkidlapkidlap nga mga suga sa pasko. Kini naghatag nako ug kahimuot luyo sa kasayuran nga aduna nay dako nga kalahi-an ang pagsaulog sa pasko karon nga grabe ang kalisud nga gisagubang sa katawhan gumikan sa kalibutahon nga pandemya.
Human nako ug higop sa kape ako na nga gitaw-aw kon unsa ang naa bag-ong ningsulod sa Messenger ug kon asa gikan. Sa akong kahikurat gikan diay sa akong paryente nga si Anton. Mora ug milagro nga nagpakabana siya sa pagmensahe sa ako- Kini nga paryente man gud panagsa kaayo mag “communicate” sa ako-a ug sa uban niyang mga suod paryente dinhi sa Dabaw, bisan pa gani sa iyang mga ginikanan. Seguro mas gipalabi niya nga adto makigsandurot sa iyang kulukadidang ug sa mga higala niini.
Ug mas dako ang akong kakugang sa iyang mensahe. Matud ni Anton: “Manong Vic, salamat kaayo sa imong gi-share nga “post” sa imong higala. Napugwat ko ato nga estorya ug ako nga nahuna-huna-an nga kon dili ko moundang niini akong pagpakigrelasyon sa laing babaye karon mao sab akong dangatan sa akong pagkatigulang. Basin wa na ko’y pamilya nga uli-an ug wa na ko’y mga anak nga moila sa ako-a nga ilang amahan. Karon nako naamgohan Manong Vic nga dili nako gusto ma ‘broken’ akong pamilya. Gusto nako pugngan nga kini mahitabo labi na gyud nga dili ko ilhon sa nag-inusara nako nga anak lalake. Hadlok ko ‘Nong kay mora man ug ako na nga nakita nga ang akong asawa hinayhinay na nga nagkat-on magpuyo sa iyang kaugalingon uban sa among anak. Mora ug akong namatikdan nga iya na nga naagwanta ang mga kasakit nga akong gihatag sa iyaha sa akong pagbaton ug lain nga babaye. Ang ako sab anak mora na sab nagsugod nga medyo layo na sa ako-a. Gusto unta nako nga itulay ko nimo pagbalik ngadto sa akong Misis Manong Vic kay kabalo ko nga tahud kaayo na siya sa inyoha ni Manang Nene.”
Human nako basa sa iyang mensahe medyo hunghong nako nga nalitok ang mga pulong: “Ang bu-ang dako. Miangkon na gyud. Karon lang nakahuna-huna nga sayop kaayo iyang gihimo. Maayo na lang nga ang estorya nga gipaambit ni Wennie nakatandog sa iyang konsiyensiya.”
Akong gibalosan ang akong paryente nga si Anton: “Maayo kay napugwat ka Dong Anton. Pero una ko motulay sa imoha ngadto sa imong Misis, paningkamot nga ikaw mismo mokab-ot ngadto sa iyaha. Pagpaubos; angkona imong sayop ug pangayo ug pasaylo. Hangyo-a siya nga hatagan ka ug lain pang higayon nga matibuok pa ang inyong nagkaguba nga pamilya. Kini Anton himo-a su;lod sa labing dali nga panahon. Kon di ka maningkamot nga mo ‘communicate’ sa iyaha, mahitabo gyud sa imoha ang gidangatan niadtong tawo sa estorya nga akong gipadala sa imoha sa Facebook.”

Author

Powered By ICTC/DRS