SAYO niining semaha akong nakita sa usa ka “post” sa Facebook ang gihimo nga “interview” ni Karen Davila sa telebisyon ngadto ni Sen. Bato dela Rosa, karon kandidato sa PDP-Laban – Cusi faction, sa pagka Presidente sa Pilipinas.
Sa walay pag-usab sa akong personal nga pangagpas nga si Bato mosibog sa iyang kandidatura sa pag-abot na sa “substitution deadline” pabor sa tinud-anay gyud nga kandidato sa administrasyon pagka Presidente, ako mituo gyud sa gipamulong ni Presidente Rodrigo Duterte nga dili angayan nga i-underestimate ang katakos sa Dabawenyo nga senador kinsa nahuman ug daghan nga mga kurso lakip na ang “doctorate” sa pagdumala ug mga kalihukan.
Ngano man nga mao kini ang akong na-obserbahan kang Senador Bato? Tungod kay sa interview ni Karen Davila kinsa klaro sa iyang mga pangutana ug sa estilo sa pagpangutana ang dako niyang pabor sa ABS-CBN. Hinuon natural lang seguro kay siya kawani man sa napaserado-han nga estasyon sa telebisyon ug radyo.
Inabogado ang estilo ni Davila nga sama sa naa sulod sa korte nga nagdungog sa usa ka kaso. Dunay mga pangutana nga bu-ot ni Karen nga kon mosipyat ug tubag si Senador Bato makompromiso na ang kinatibuk-an sa administrasyon ingon man ang personal nga baruganan sa Presidente. Usa niining mga pangutana nga kuno simpleng “es” o “No” kon Oo o Dili lang ang tubag mao kadtong giingon sa “bias” nga television anchor kon siya ba nongtuo nga dunay “suppression” sa industriya sa media ingon man ang gawasnong katungod sa pagsulti o pagsulat ba hinuon. Seguro ang gipaabot ni Davila nga siya tubagon ni De la Rosa nga “Yes” o “No”. Bisan hain niining duha, sa akong panglantaw maghatag unta ni Karen ug kahigayonan nga idasok ang Senador sa usa ka walay lutsanan nga sitwasyon. Kon “yes” ang tubag ni Bato makab-ot na sa brodkaster nga taga ABS-CBN ang tukma niyang tumong, ang pagduot sa Presidente ngadto sa pag-angkon sa gipasangil sa mga tigpamahayag nga naglakip kang Ma. Ressa. Kon si Senador Bato ningtubag ug “No” seguro sundan dayon ni Karen ug laing pangutana aron molahutay pa ang pagtuki sa isyu mahitungod sa pagpasira sa estasyon ug sa kuno pagpanghadlok sa administrasyon niadtong mangahas sa pagsaway o pag-utingkay sa mga isyu batok niini.
Apan wala damha ni Davila nga nautakan siya sa Dabawenyong senador. Imbes “Yes o No” ang tubag ni Bato iyang gisugdan sa pulong nga dakong kantalita sa magsisibya. “Wow!” matud sa senador. Dayon gisundan kini ni Bato ug mga pangutana kon duna bay laing estasyon sama sa GMA 7, TV 5 nga gipaseradu-an? kon duna bay mga laing “media outlet” nga gi-initan ang administrasyon? Ang maong mga pangutana nagbutang na hinuon kang Davila sa usa ka depensibo nga sitwasyon inay padayon nga mangatake sa administrasyon o kang Bato. Miingon na lamang si Davila nga “sigi senador atin muna’ng iwanan ang isyu na iyan at marami pang mga isyu an gating tatalakayion.” Human niadto giputol na ang “video post.”
Pero nasilsil na ni Senador Bato ngadto kang Davila nga kon ang Presidente man pabor sa gihimong wala pagbag-o sa prangkisa sa ABS-CBN ug kini iyang gawasnon nga gipadayag, ang maong baruganan sa Presidente iyahang personal nga isyu batok sa estasyon. Gidugang sab sa senador nga ang wala paglugway sa prangkisa sa ABS kolektibong desisyon sa Kongrso kansang mga membro pinili sa mga tawo. Gawas pa niini, ang isyu init nga gidebatihan sa kongreso ug gihatagan ang kompaniya sa higayon nga modepensa ug mopadayag sa ilang baruganan.
Walay nahimo ang arogante nga magsisibya kon dili moatras ug mosimang na lamang ug lain nga isyu. Unsaon nga maayo man niyang pagkaplakda. Klaro nga iyang na-underestimate si Bato.
Ang maong “interview” sa “news anchor” naghatag kanako ug higayon nga timbangon pag-ayo kining mga pulong “gawasnong pagpahayag” nga gigarantiyahan sa atong batakang balaod. Daghan sa mga tigpamahayag, magsisibya man o magsusulat, labi na gyud kadtong may mga sinulat o oipinyon nga gisaway o gipanghimakak sa administrasyon, ang nag-ingon nga karon ang maong propesyon anaa sa hugot nga pagpang-ipit ug panghadlok ug hulga sa administrasyon ni Duterte.
Sa akong personal nga pagtimbangtimbang ani nga isyu mao kini: tinuod ba nga gipakgang ang katungod sa gawasnon nga pagpahayag o di kaha nga dunay uban nga tigpamahayag nga gi-abuso pud maayo ang maong katungod sa ngalan sa garantiya nga gihatag sa Batakang Balaod? Naa lang sa usa niining duha. Kamo na nga mga magbabasa ang maghukom.
Di ba naay panultihon nga nag-ingon, “Ang kagawasnon sa usa ka tawo nga magbuhat sa bisan unsa hangtug lamang kon asa magsugod na ang katungod sa lain.” Sa iningles pa “The freedom of one ends where the right of another begins.”
