SAYO sa buntag kagahapon una ko nagsugod sa paghigop sa init kaayong kape nga bag-o lang gitimpla sa akong Misis didto sa among balay sa bukid, gi-ablihan nako akong cellphone ug gisusi kon unsa ang mga bag-ong “posts” nga ninggawas sa Facebook.
Nakurat ko sa dihang una nga migawas ang mora ug subo kaayo nga pahibalo ni Judge Ronald Suva Tolentino nga dunay duha ka suod niyang kapamilya nga mibiya na dnhi sa kalibutan. Alang sa usa ka maghuhukon kinsa gipaabot nga dunay lig-on nga baruganan ug dili basta maapektuhan ang iyang emosyon sa mga nanghitabo dinhi sa kalibutan bisan pa kini dunay kalabutan sa iyang pamilya, akong naaninaw kon unsa gyud ang papel nga gidala sa maong mga paryente ni Judge Tolentino sa pag-umol sa iyang kinabuhi. Tiaw mo ba nga duha gyud ka mga suod nga kabanay ang kalit lang mamatay ug dili na nimo makonsulta o mapahungawan man lang sa imong mga gibati hilabi na kang Judge RonaldTolentino kinsa matag adlaw kinahanglan ang lig-on kaayo nga pagtimbangtimbang sa iyang mga gumonhap sa kadaghan sa mga kaso nga iyang resulbahon ug hatagan sa nahi-angay nga desisyon.
Pero Judge Ronald, ing-ana man gyud seguro ni ang kinabuhi sa tawo. Usahay ang dili nato gilauman mahitabo ug kini maoy maghatag ug mas bug-at nga palas-anon sa huna-huna sa tawo. Seguro hinuon ko nga kaya kaayo na nimo Judge sa pagdala sa imong kinabuhi. Ikaw pa.
Ang ako na lang nga personal nga mga pahasubo nimo ug sa mga pamilya sa mitaliwan nimong mga paryente. Hinaot unta nga sila makapulay na nga malinawon kon asa sila ipahiluna sa Ginoo.
*************************
Karon nga halos pipila na ka semana nga wala mag-ulan ug kusog dinhi sa Dakbayan sa Dabaw mora ug nahiklin na pud ang isyu sa baha ug ang mga proyekto nga kuno alang sa kasulbaran sa maong problema mora ug naanod na sab ngadto sa kinasuokan nga bahin sa kabaybayonan.
Bitaw, mora ug mao gyud ni akong na-obserbahan sa atong kagamhanan, ma lokal man o nasyonal. Matag sulpot sa problema sa pagbaha sa bisan asa nga dapit sa dakbayan, moalingasaw dayon ang daghang plano sa pagpatuman ug mga proyekto nga makasanta sa baha. Pero mora ni siya ug naigo sa panultihon mahitungod sa buslot sa atop sa usa ka panimalay. Sa kanunay makita lang ang problema sa nagtulo nga atop kon mobanaw na ang sawog. Sa giingon sa panultihon, “Sigi lang; motulo ra bitaw na kon mag-ulan.”
Mora ug ingon pud niana ang sistema sa mga ahensiya nga gisangunan sa pagsulbad sa problema sa baha dinhi sa dakbayan. Kon magbaha saba kaayo sa mga butang nga kuno gisugdan na o dili ba padayon nga gitrabaho aron masolusyonan ang pagbaha sa mga dapit nga kanunay gilunopan sa dakbayan. Pero kon mauga na o mohubas na ang baha ug padayon na ang hapsay nga panginabuhi sa mga tawo nga nagpuyo sa mga bahaonon nga lugar, wa na’y makita nga magtikawtikaw sa kadalanan o sa mga agi-anan sa tubig.
Kini nga talan-awon sa dakbayan nakapahinumdom nako sa panahon ni Konsehal Leonardo Avila III kinsa hugot nga naningkamot nga unta makuhaan ug mga bato ug yuta ang mga kiliran ug tunga nga bahin sa mga kasapaan dinhi sa dakbayan labi na gyud ang Davao River. Gani dina pa kadto’y resolusyon nga giduso sa konseho nga maggahin ug 100 ka milyon ka pesos alang sa usa ka “dissilting project”. Pero namatay na lang si Konsehal Leo wa na ko’y nadungog mahitungod sa maong resolusyon ug sa proyekto. Sa pagkakaron dili na nako kabisado kon kinsa ang chairman sa Council Committee on Environment ingon man sa Council Committee on Infrastructures.
Hinaot unta nga dunay usa sa konseho nga mahinumdom sa maong resolusyon ug proyekto mentras wala pa mobalik sa pagbisita ang dagkong mga baha dinhi sa dakbayan.
Kinahanglan pa ba nato nga hulaton nga maunlod ang dakbayan sa tubig una ang atong mga opisyales mangita ug salbabida? Seguro naa na’y mahinumdon ani kay hapit na man ang eleksiyon lokal ug maningkamot ang mga magpasubli nga botohan pag-usab ug ang mga bag-ong modagan makaagni sa mga botante pinaagi sa ilang mga pasalig. Bi, tan-awon nato.
