Sayo nga nagmata akong Misis kagahapon sa kaadlawon kay nag-andam sa mga dalhunon sa akong anak nga dunay mahinungdanong lakaw ngadto sa Lupon, Davao Oriental. Seguro mga alas 3:30 pa kadto. Ug sanglit wa na ko makatulog og balik nagtempla na lang ko og kape dayon duol sa nahimutangan sa akong kompyuter aron susihon kon duna ko’y mga bag-ong e-mail nga nadawat.
Samtang naghulat ko nga hingpit ma-abli ang akong kompyuter nagkalingaw pud ko og higop sa nangalisngaw pa sa kainit nga kape. “Three-in-one” lang una kay dugay-dugay man kon magtempla og “brewed” nga naa ko’y daghan nga estak regalo sa akong anak ug mga higala.
Pero amenado pud ko nga ang kahumot sa “instant” nga kape dili layo sa kape’ng nitibo. Mao nga ang alisngaw sa 3-in-1 nga diha sa akong atubangan sayo gahapon sa kaadlawon nanuhotsuhot pud sa kinailadman nga bahin sa akong ginhawa-an.
Halos katunga na sa tasa ang akong nahurot sa kape dihang gisugdan nako ang pagsuhito asa gikan ang mga e-mails. Wa ko masayop kay usa sa halos napulo ka e-mails nga akong nadawat, mao man ang gikan sa akong gwatsinanggo’ng pag-umangkon — si John Brian kon JB nga tu-a sa Jeddah, Saudi Arabia.
Mao ni iyang mensahe:
“Maadyong ‘day’ nimo diha ‘Kol Vic. Musta na man ka ug si Auntie Nene? Si Sacha nakalarga na balik sa gawas? Musta man imo trabaho karon ‘Kol Vic, basin ang sulod sa imo mga column Rough Cuts pulos na bahin sa politika ug mga politiko. Bitaw ‘Kol nagsugod na kainit ang kampanya karon alang sa mga senador ug sa Partylist nga mga kongresista. Subay sa akong nabasa sa internet diri ug sa nadungog ug nabalitaan sa telebisyon mora og gihingusgan ni PDigong ang iyang pagsuporta sa mga kandidato sa Senado nga iyang personal nga gi-enduso. Unya ‘Kol Vic grabe pud ang pangampanya ni Mayor Inday Sara sa mga kandidato nga gipaluyohan sa iyang partido, ang Hugpong ng Pagbabago, ang kaluha sa lokal nga partido sa iyang tatay nga si Presidente Digong — ang Hugpong sa Tawong Lungsod.
“Akong naobserbahan ‘Kol Vic nga ang mga kandidato sa pagka Senador nga gipaluyohan sa partido ni Mayor Inday, sa partido nga gidala sa iyang Papa sa pagdagan sa pagka Presidente niadtong 2016, ang PDP/Laban, ug kadtong mga kandidato sa Senado nga personal nga gi-enduso sa Presidente mismo, halos magkaparehas lang. Mao nga subay sa akong nakita sa mga balita sa telebisyon diri bisan hain sa mga kandidato sa Hugpong ni Mayora Sara, sa Hugpong ni Presidente Digong, ug sa PDP-Laban nakatambong sa ilang mga ‘rallies’ ug nakasulti didto. Mao nga sa akong huna-huna ‘Kol Vic, mogawas nga ang tanang kandidato sa Senado nga nakahigayon sa pag-uban sa kampanya sa duha ka Hugpong, ug sa PDP-Laban pulos kandidato sa administrasyon o matawag nga kaanib niini. Mora og sa akong tan-aw ‘Kol Vic ang ‘Otso Derecho’ lang gyud ang klaro nga oposisyon. Gani, ako pud nabantayan ‘Kol nga bisan ang mga nagpasubli nga mga senador nga wala kuno sa linya sa mga di-enduso sa maka-administrasyon nga mga pundok wa pud sila moanib sa oposisyon. Hinuon, dunay higayon sa ilang kampanya nga kauban nila ang mga nailhan nga mga aktibista. Ikaw ‘Kol Vic, unsa imong panahom ani nga sistema sa politika nga gigamit karon sa administrasyon ni Presidente Duterte?”
Human nako og basa sa e-mail medyo nakapahiyom ko sa akong kaugalingon. Nakapangutana pud ko sa hilum: “Unsa kaha ang papel sa pagkahilayo sa usa ka tawo sa iyang yuta nga natawhan ingon man sa iyang pamilya sa pagdala og kausaban sa iyang kinaiya?” Unsaon, sa dinhi pa sa Dabaw si JB pulos lang sini-aw ang kinaiya sa mao nakong pag-umangkon. Bisan sa iyang kaminyu-on si JB nagpabilin nga “happy-go-lucky” lang, Halos wa niya matugkad ang mga responsibilkidad isip usa ka bana ug isip usa ka molupyo sa nasud Pilipinhon. Pero karon, human ang halos duha ka tuig na didto sa Saudi, ang kanunay niyang hisgutan matag padala og e-mail sa ako-a mao na ang mga isyu may kalabutan sa dagan sa gobiyerno sa nasud ingon man sa lokal nga kagamhanan dinhi sa Dabaw. Mao nga agi og tubag sa iyang pangutana sa ako-a mahitungod sa isyu sa pagkalamukat sa mga pundok politikanhon nga gi-abyan karon sa mga ningkandidato sa pagka-Senador, mao kini ang akong gi-email kang JB:
“Dong JB, mao ni akong ‘reading’ sa nahitabo nga pagdaghan sa mga kandidato sa pagka-Senador nga gi-enduso sa maki-administrasyon nga mga grupo ug ingon man sa Presidente mismo: Mora og gi-eksperimentohan karon sa administrasyong Duterte ang pagdala ngadto sa nasudnong sitwasyon ang kasinati-an diri sa ilang pamolitika sa Dakbayan sa Dabaw. Kini aron maseguro nga lig-on ang ilang kontrol sa nasudnong kagamhanan sama sa hanitabo karon sa Dakbayan sa Dabaw. Ang nahitabo man gud diri sa Dabaw karon JB wala nay bisan usa nga mitumaw nga oposisyon. Walay mikontra sa mayor ug bise mayor. Ang mga kongresista nga nanagan pulos maka-administrasyon. Wa pud kaatbang. Ang mga mikandidato sa pagka-konsehal pulos ningsandig sa Hugpong ni Mayor Inday ug sa Hugpong ni Presidente Digong. Mao nga pagkahuman sa pinili-ay karong Mayo 13, 2019, bisan kinsay modaog pagka-konsehal iya gihapon sa administrasyon. Mao nga sa akong panahom, Jibby, sa kadaghan sa gipaluyohan karon sa administrasyon sa pagka-Senador, mas dako ang kahigayonan nga ang modaog human sa eleksiyon maggikan sa gi-enduso sa administrasyon nga mga kandidato. Ug sanglit bisan sa mga lokal nga kandidato sama sa mga Kongresista ang gipang-enduso usab sa Hugpong ni Mayor Sara ug sa Presidente, posible nga mas molapad ang base sa suporta sa administrasyon ni Duterte sa nahibilin niyang tulo ka tuig sa Malacanang. Unsa’y imong ‘say’ Doy?” – SEND
