Milagro. Wa ko’y nadawat nga e-mail gikan sa akong gwatsinanggo’ng pag-umangkon nga si JB nga tu-a karon sa Riyadh. Saudi Arabia nag OFW. Mora pud ug nahingawa ko ug gamay labi na karon nga apektado pud ang Saudi sa CoViD 19 pandemic.
Pero nawagtang ang akong gamay nga kahingawa kay sa akong dugang pagsusi sa anaa sa akong e-mail, usa sa mga mensahe didto gikan sa akong anak nga kamagulangan kinsa tu-a nagpuyo sa dakbayan sa Sugbo nganaa karon balik sa Enhanced Community Quarantine dala gihapon sa CoViD 19.
Lipay ko kay siya u gang iyang pamilya nagpabilin nga luwas sa makalilisang nga sakit nga karon nagpahiluna sa Dakbayan sa Sugbo nga bag-ong epicenter sa CoViD 19 dinhi sa Pilipinas.
Mao ni ang kinatibuk-an sa mensahe sa akong anak nga si Sacha:
“Pa, ‘musta man diha sa Dabaw? Unsa na man sitwasyon sa CoViD 19 diha? Mora man ug mikunhod na ang nabiktima sa maong sakit subay sa among nabalitaan diri sa Sugbo.Tungod sa ECQ Pa, halos tanan nako nga panahon naa ra gyud sa balay. Mao nga nakahigayon ko ug pangutingkay sa akong mga dokumento labot sa akong pagka mariner. Apil na ang mga notes ug hulagway nako kauban ang uban nga mga tripulante nga naggikan sa kanasuran sa European Union.
“Sa usa namo ka Barbecue Party samtang naglawig ang among barko akong nahinumdoman ang among kulukabildo sa mga taga Europa diin migawas ang mga pangutana mahitungod sa kuno pagsupil sa tawhanong katungod dinhi sa ato-a. Ilang naungkat ang kuno mga taho gikan sa mga grupo mga ‘non-government organizations’ kinsa nagdawat ug pundo gikan sa mga susama usab nilang grupo didto sa EU. Ang salapi, matud pa sa among mga kauban gikan sa EU, gikan usab sa kontribusyon sa dagkong loteriya kon nasudnong sugal nga dunay pagtugot sa ilang mga kagamhanan. Ang ubang salaping tabang gikan sa mga ‘Foundation’ sa mga dagkong korporasyon didto nga dunay mga ‘interest’ sa Pilipinas.
“Mao Pa nga sa kanunay ang report nga ipadala sa mga ‘human rights advocate groups’ dinhi kadto gyud nga makapakita ug kamatuoran kuno nga tukma ang paggamit sa pundo nga gihatag gikan sa mga NGO didto. Kini nga report Pa, matud pa sa akong nakauban sa barko, inubanan ug mga hulagway. Unya gihatagan ug kopya ang ilang mga gobiyerno. Mao seguro Pa nga diha’y panahon nga mora ug isog kaayo nga momando ang EU nga undangon sa kagamhanan ni Duterte ang kampanya batok sa illegal nga druga ug hunongon na ang kuno EJKs. Ambot unsa ka tinuod ang iyang gisulti sa amo-a. Pero medyo nalipay pud mi nga mga Pinoy niadtong panahona kay naggikan gyud sa baba sa mga taga EU ang maong pamahayag. Sa akong pagsabot Pa, dili tanan sa mga tawo didto hingpit nga mitu-o sa pagtan-aw sa mga opisyales sa mga nasud sa EU mahitungod sa kahimtang sa tawhanong katungod dinhi sa Pinas.
Mao kini ang tubag nga dali nakong gihimo para sa akong anak:
“Cha, dili unta nako buot ikonekta ang usa ka inpormasyon nga akong nabasa sa usa ka libro nga sinulat sa usa ka kanhi Presidente sa Amerika. Pero, subay sa imong nakuha nga inpormasyon gikan sa mga molupyo sa EU mismo, mora ug konpirmado ang akong nabasa sa libro nga “Giving” ni kanhi US President Bill Clinton. Sa maong libro daghang mga ‘grant-giving’ nga mga organisasyon ug korporasyon sa Europa, uban kanila ang mga nag-unang loteriya didto, ang naghatag ug dagko kaayo nga pundo aron sa pagpadagan sa mga NGOs nga nangangkon nga ang ilang kawsa pagbantay mao ang dili masupak ang mga tawhanong katungod sa mga tawo lakip na ang sa mga Pinoy. Gani didto sa maong libro akong nasayran nga usa ka kalibutanon (international) nga grupo nga anaa sa kalihukan aron kuno bantayan ug palambuon ang atong kinaiyahan kinsa naay sanga dinhi sa Pilipinas, maoy usa sa labing dako nga benepisyaryo sa mga pundo gikan sa susama kanilang grupo didto sa EU. Mao nga natural lang nga ang unod sa ilang mga report ngadto sa naghatag sa ilaha ug kwarta kadtong tukma pud sa gipaabot sa tag-iya sa undo.
“Tinuod Cha nga dako ang papel sa EU kon ang hisgutan mao ang atong pamatigayon didto sa ilaha. Pero, sa akong panglantaw, dili pud ta basta na lang i-etsapwera nila subay lang sa mga taho nga ilang nadawat. Mas gikinahanglan nila ang atong mga produkto kay sa atong pagpanginahanglan sa mga produtko gikan sa ilang mga nasud. Hinuon Cha, niining ulahi ngha mga adlaw labi na gyud karon nga ang Europa naigo pud sa CoViD 19 pandemic, mora ug nahilum ang ilang pagkamahilabtanon sa panggobiyerno sa Pilipinas. Basin nakaamgo na sila sa ilang sayop. Ug ikaw, pagkalingaw na lang ug basa dinha. Kon ang kahigpit sa inyong ECQ diha pwede pa ninyo nga mapangitaan ug paagi aron makapadayon inyong gamay nga negosyo, padayon. Pag-amping lang mo sa kanunay.”
