Niadtong Huwebes nakadawat ko ug e-mail gikan sa akong anak nga si Sacha. Siya sakay sa usa ka barko nga “tanker” nga gipanag-iya sa Thorm Shipping Co. nga tu-a magbasi sa nasud sa Denmark sa Europa. Subay sa labing ulahi namo nga “video chat” sa akong anak sila bag-o lang nakaabot sa Karachi, Pakistan aron magdiskarga ug produkto sa lana alang sa usa ka oil depo didto. Sa bana-bana sa akong anak ang ilang pagdiskarga mokabat sa mga napulo ka adlaw. Human didto ang ilang barko mobalik sa Saudi Arabia aron magkarga na usab ug mga produkto sa lana aron dalhon sa lain pang nasud.
Mao ni ang e-mail sa akong anak:
“Kumusta man mo diha sa balay Pa. Okay lang ba inyong panglawas diha nila Mama ug sa akong mga igsuon nga sila Shari ug Achill? Sa akong pagpanubay sa Facebook posts mora man ug lingaw kaayo ang mga taga Dabaw gumikan sa kasaulogan sa Kadayawan Festival. Di ba, wala pa mahuman ang mga kalihukan mahitungod sa maong pagsaulog? Balita nako duna pa’y ‘Panagbulak’ nga parada karong adlaw nga Sabado.
“Hinumdom man gud ko Pa niadtong high school pa ko diha sa atu-a. Panahon to namo nga makasuroysuroy matag human sa klase kon magsaulog sa Kadayawan. Daghan man ug kalingawan. Di na pud kaayo hadlok ato’ng among panahon kay nagkahinay na man ang kalihukan sa mga rebeldle niadto nga dekada 90. Mao nga bisan ang mga ginikanan sa mga estudyante wala kaayo’y gikabalak-an nga dunay mga mahitabo sa ilang mga anak sama sa amo-a. Hinuon, sukad pa kaniadto nga mga batan-on pa mi kanunay nga gipasabot sa mga nagdumala sa local nga kagamhanan sa Dabaw nga angayan nga hugtan sa kanunay ang pagbantay sa seguridad sa katawhan nga motambong sa bisan unsang kalihukan sa Kadayawan. Akong mahiunumdoman Pa nga nagsugod sa paghigpit ug maayo sa seguridad sa dihang nahitabo ang pagpamomba sa Davao Airport ug sa panatalan sa mga barko didto sa Sasa sayo sa mga tuig sa siglo 2000. Ako mismo kahibalo unsa ka daghan sa mga nasamdan ug nanga-angol sa duha ka nagsunod nga pagpamomba sa dakbayan. Mao seguro nga sa mga kasaulogan sa Kadayawan sukad niadtong mga insidentiha grabe na ka hugot sa pagbantay ang mga kapolisan ug uban nga mga pwersa’ng pangseguridad.
“Unya Pa, sa nagsakay na ko sa barko nahitabo na sab ang pagpangkidnak diha sa Samal nga nagbiktima ug mga langyaw diin halos tanan gipamatay. Ug ang grupo nga gitumbok nga naghimo giila nga mga sakop sa mga terorista’ng grupo sa atong mga kaigsuonan nga mga Muslim. Unya, kaniadtong Septiyembre 2016 maayong pagkabulabog sa mismo natong dakbayan sa dihang gipaulbo ang usa ka dapit sa Roxas Ave. diin mga katorse ka tawo ang namatay ug kapin sa 40 ang nanga-angol. Di ba Pa, ang maong insidente nahitabo pipila pa lamang ka bulan human manumpa isip Presidente sa Pilipinas si P-Duterte?
“Mao to nga pagpaulbo diha sa Dabaw nga diriyot malakip sila Shari ug Albert ug ang duha nila ka mga anak kay didto gyud sila sa maong lugar pipila ka minuto lang ang milabay una gipabuto ang usa ka Improvised Explosive Device kon IED. Dako man gani to pasalamat nila nga naglain ang pamati ni Lex (ilang anak) sa iyang tiyan tungod kuno sa mga street food nga ilang gikaon didto. And estyorya ni Shari sa ako-a Pa nga sigi ug apora si Lex nga mopauli sa balay kay dinha siya mag CR kay wa maanad nga mogamit ug pangpubliko nga banyo. Mao nga matud ni Shari ningpauli na lang sila nga naglagot sa ilang usa ka anak. Unya pa ila na lang nahibaw-an sa radyo sa sakyanan samtang duol na sila sa atong balay nga diay didto’y gipabuto ang bomba sa ilang gikan-an human sa ilang paglakaw.
“Karon nga pagsaulog sa Kadayawan Pa, wa bay mga huhungihong nga dunay nakasulod nga mga teroristang grupo aron magmugna ug kasamok isip pagpakita sa ilang kayugot sa atong gobiyerno? Maayo gyud unta kon wala na kay basin ug malipat ang atong kapolisan ug ubang tigbalantay sa kahusay ug kalinaw sa dakbayan. Kay naa pa ra ba’y kalihukan karong Sabado ug nga daghan ang mga bisita nga gipaabot nga mosaksi sa maong ‘Panagbulak’ nga parada. Hinaot nga di magkumpiyansa ang mga otoridad ug mismo ang katawhan. Kami man gud nga mga Pinoy nga naa sa barko kanunay namo gipasegarbo ang Dabaw nga sumbanan sa kahusay ug kalinaw dili lamang sa Mindanaw kon dili sa tibuok Pilipinas. Mao nga kon dunay mahitabo diha atol sa nahibilin nga mga kasaulogan sama sa Kadayawan nga mosangpot sa kagubot ug sa posbling kamatayon ug kaangol sa daghang mga tawo, mora pud mi diri ug gitamparos sa among kaugalingon nga mga kamot.”
Mora ug dako akong kahimuot sa mensahe sa akong anak. Inay ako ang magbalita sa iyaha sa dagan sa pagsaulog sa Kadayawan niining bulan sa Agosto, mora na hinuon ug ako ang iyang gibalitaan dinhi lakip na ang paghatag ug ‘historical background’ sa kahimtang sa kahusay ug kalinaw sa dakbayan.
Pero husto siya kay ang mga insidente sa pagpamomba sa nanglabay nga mga tuig dinhi sa dakbayan sa Dabaw mao ang magpahinumdom nato sa kanunay nga pagpaluyo sa kampanya pagbaton ug kahusay ug kalinaw sa atong lugar. Kini pud mao ang maghatag sa matag usa kanato sa higayon nga motampo sa kalihukan pagbantay sa posibleng pagsulod sa mga tawo nga dunay dautang tumong sa katilingbang Dabawenyo aron lang matuman ang ilang papel sa kaliuhukang terorismo. Mao nga ingoin lang ani akong tubag sa e-mail sa akong anak:
“Cha, pasalamat lang ta nga wa gipasagdan sa Ginoo ang atong dakbayan ug katawhan atoll niining kasaulogan. Seguro, kon duyna man ugali’ng mga tawo nga nagbaton sa maong tinguha sa pagsamok sa dakbayan wa na gyud sila makahigayon sa paghimo sa ingon kay nahi-usa naman kaayo ang katawhan ug mga otoridad sa dakbayan aron bantayan ang kahusay ug kalinaw diri. Salamat pud nga wa gyu’y nahitabo. Kamo nga mga tripulantyeng Pinoy ug taga Dabaw wa na kabalak-an nga duinay kaulawan nga inyong madawat.
