KANIADTONG milabay nga Huwebes, samtang nagkape ko sa mga alas 10 sa buntag nagkalingaw pud ko ug scan sa akong Facebook page. Duna ko’y nakita nga post nga naghatag ug mga ngalan sa mga dapit nga mao kuno ang “vaccination centers” dinhi sa dakbayan sa Dabaw.
Seguro mga 15 ka mga dapit ug nag-una sa mga ginganlang sentro sa pagpamakuna mao ang Mabini Elem. School, ang UM Guianga, UM Bolton, USEP, duna sa Bunawan ug Tibungco. Duna pud sa Toril.
Di nako seguro kon mao lang ba kadto ang mga “vaccination centers” ug kon tinuod ba usab ang maong mga dapit. Ngano nga duna koy ginagmay nga pagduda sa kamatuoran sa maong gitala nga mga dapit kay wala man ko kakita ug logo sa Dakbayan sa Dabaw kauban sa maong post. Mao nga hangtud adunay opisyal nga pagkonpirma si Mayor Inday Sara sa maong mga sentro diha pa ko kumpleto nga mutoo sa maong talaan.
Pero agi ug paghatag ug basihan sa argumento, kon tinuod man ang maong mga natala nga mga dapit, klaro nga kini mopasa gyud sa gikinahanglan nga oras sa pagbiyahe sa bakuna gikan sa “storage facility” niini hangtud sa maong mga dapit. Una, kay ang mga anaa sa listahan nga mga “vaccination centers” dili halayo sa downtown o sa mga nahibw-an nga mga posibling butangan sa mga bakuna.
Ikaduha, sayo ug mas dali ang pagbiyahe sa mga sakyanan nga kargahan sa bakuna ug sa mga personahe nga magpahiluna sa programa sa pagbakuna sama sa mga doktor ug nurses, ug ubang mga health staff. Kini tungod kay ang convoy sa ilang mga sakyanan lakip ang bakuna, aduna may mga pulis nga maggiya aron mahawan ang ilang agi-anan. Mao nga kon ang hisgutan ang kahapsay sa biyahe ug kasiguro-an nga dili maunsa ang bakuna sa pagdala niini ngadto sa mga “vaccination centers” klaro gyud nga ikapaneguro sa gobiyerno.
Pero ang kalampusan baya sa programa sa dinaghang pagbakuna kontra sa CoViD 19 dili lang masukod kon haruhay ba ang pagbiyahe sa bakuna ug sa mga magbakuna. Kinahanglan usab maseguro nga ang mga tawo nga bakunahan makaadto sa mga sentro sa mga oras nga angayan himuon ang proseso sa pagbakuna ug dili molapas na ang oras nga mahimong mosangpot sa pagkahanaw sa kalidad sa bakuna o di ba sa dili na niini mahimong gamiton kay na “exposed” na sa dili angay nga temperatura sulod sa taudtaod nga mga oras.
Mao nga samtang akon gihigop ang akong kape ug gihunahuna ang maong sitwasyon mora ug naaninaw nako sa alisngaw sa kape ang mga posibling mahitabo kon ang pagbakuna adto lamang sa mga sentro nga natala sa maong post sa Facebook.Himuon nato nga ehemplo ang” vaccination center” nga mahimutang sa Bunawan ug ato pud nga tugtan nga ang maong sentro magserbisyo sa pagbakuna sa mga tawo sa palibot sa Bunawan sama sa mga barangay nga sakop sa maong distrito.
Unsa man ka daghan sa mga sakyanan publiko nga nagbiyahe ngadto sa mga barangay sa kabukiran sa palibot sa Bunawan? Tinuod nga dunay mga tricycles ug mga habalhabal apan igo ba ang ilang gidaghanon aron sa paghakot sa mga magpabakuna ngadto sa sentro? Unsa usab ka dugay ang biyahe gikan ug pauli sa maong mga dapit.
Gawas lang kon kada usa sa mga anaa sa “priority list” mahatagan sa ilang “schedule” nga adlaw ug posibli oras sa pagbakuna mahitabo nga sila makahimo na ug estimit sa oras sa ilang paggikan sa ilang mga panimalay. Dako ang posibilidad nga kada usa sa magpabakuna mogikan ug sayo kaayo ug ang mahitabo magponsisok na hinuon unya ang katawhan sa sentro. Unsaon na lang ang social distancing protocol?
Dinhi seguro nga aspeto tun-an sa mga nagdumala sa “mass vaccination program” sa dakbayan ang pagmugna ug sistema nga malikayan ang maong senaryo sa sentro.
Unsaon man ang bakuna kon dili makaabot sa tukma nga oras ang angayan bakunahan kay wala o di ba kulang ug kasakyan? Kon mahimo ug matantiya sa gobiyerno nga mahimong ang pagbakuna himuon sa matag barangay seguro mas molampus pa kini sa katuyoan sa programa nga mabakunahan ang kadaghanan sa mga Pilipino.
Hinuon sa maong paagi madungagan ang kahago sa mga magbakuna ug ang gasto sa gobiyerno apan maluwas sa kadautan ang katawhan ingon man mamintinar sa gihapon ang kalidad sa bakuna. Mabawi sa husro ang gastuhon sa kagamhanan sa maong proyekto ug posibli pa nga masanta na sa katapusan ang pandemya.
Pero kon ang sistema nga sagupon sa gobiyerno mao lamang kadtong maghatag ug kasayon sa kalihukan sa usa ka hut-ong sa kinatibuk-an nga programa segurado gyud nga dili kini mosangpot sa katumanan nga gilantaw sa maong tiningob nga pagbakuna.
