HUMAN sa mga duha ka semana nga wa ko kadawat ug mensahe sa e-mail o’ sa Facebook o’ Messenger gikan sa akong pag-umangkon nga si JB nga tua sa Dubai nagtrabaho, kagahapon sa buntag samtang akong gi-ablihan ang akong Messenger platform mentras naghulat nga mabugnawbugnaw gamay ang kape nga gitimpla sa akong Mrs. didto sa akong balay sa bukid, akong nakita nga duna diay mensahe nga gipadala ang akong kwanggol nga pag-umangkon.
Una niya akong gikumusta. Dayon ang akong Mises ug unya ang akong mga anak nga iyang ig-agaw igtagsa. Ug sama sa naandan duna dayon patutsadang pasi-aw si JB.
Una akong gipangutana kon sigi pa ba daw ko ug biyahe sa gawas sa Dabaw sama sa akong gibuhat kanhi. Dayon nangutana na sab kon kumusta na daw ang akong gitan-ugan nga dili prutas didto sa mga dapit nga akong gina-adto-an, basin daw kon hinog na kaayo ug gitibaw na lang ug lain o’ dili ba nagpatibaw na lang gyud kay wa na daw nako nabisita. Sayang daw.
Human sa mga kinalog nga pangutana nagseryuso na kini. Matud ni JB, ‘Kol Vic naunsa na man diha sa ato-a nga sigi pa man ug lantugi mahitungo sa bakuna batok sa CoViD? Ngano nga inay magtinabangay aron madali ang pagkabaton sa bakuna pulos na man saway sa mga lakang sa gobiyerno nga kuno mao ang hinungdan sa kalangay sa pagpalit sa bakuna?
Unya daghan nga mga politiko ug ubang mga kuno eksperto nga adunay ilang kaugalingon nga interest sa kini oi’ kana nga klase nga bakuna nga mao daw angayan nga paliton sa gobiyerno ug haom kuno sa panglawas sa rasa nga Pilipino.
Dugang ni JB: Diri sa nasud nga akong gitrabaho-an karon ‘Kol Vic, pagkakuha sa kagamhanan ug pasalig gikan sa naghimo ug bakuna nga ilang ma-deliver ang maong pangsanta sa CoViD sulod nianang mga panahona, gimando gilayon nga ang naghatag sa labing dali nga “delivery date” mao ang palitan sa bakuna.
Ug tuod man ‘Kol ang bakuna nga hinimo sa China mao man ang labing dali ug tagal sa pagdeliver ug duna usab kini aprobado nga resulta sa clinical trial didto, gipahiluna dayon ang order sa pagpalit sa bakuna sa Sinopharm sa China ug kini gipangbakuna gilayon sa mga tawo lakip na mi nga nagtrabaho didto.
Kaluoy sa Ginoo ‘Kol human na ko sa duha ka dosage pero wa man ko makabati ug bisan unsa nga dili maayo nga epekto sa akong panglawas. Sa unang mga oras hinuon human sa pag-injection sa bakuna mora lang ug nagsakit ang akong bukton diin didto gituslok ang dagom. Pero human sa usa ka adlaw wa na man. Balik na sab mi ug trabaho.
Lamang ‘Kol Vic, padayon gyud nga gipahiluna sa mga nagdumala sa akong gitrabaho-an nga restaurant ang hugot nga pagpatuman sa health protocols aron sa pagseguro nga bisan pa man ug nabakunahan na ko ug ang akong mga kaubanan basin matakdan mi ug may CoVid nga customer unya kami na sab ang makatakod. Karon ‘Kol mora ug sa akong nabalitaan diri sa Dubai, tanan nga mga tawo bakunado na. Pero sul-ob lang gihapon ug mascara ug padayon ang social distancing.
Ako dayon gitubag ang karaho nakong pag-umangkon. Una sa iyang kumedya mahitungod sa akong mga kalihukan kon magbiyahe sa ubang dapit sa Pilipinas kaniadto. Ako pud siya nga gisakyan. Doy, kaniadto pa to nga panahon nga kon malayo sa imong auntie magkambiyo dayon ug status. Kalit lang nga mahimong ulitawo nga guwang.
Pero karon mora ug ikaw na man akong nahibaw-an nga nagpraktis sa maong kalihukan. Gani, kaniadtong miuli ka diri mora man ug waka magpahibawo sa imoing Mises. Unya pipila ka na ka adlaw nga ning-abot na sa Dabaw ayha pa ning-uli sa balay pa gyud sa imong mama, dili sa inyo.
At least wa na nako nahimo kaniadto Jib, kay modiretso man ko ug pauli. Hibulong lang ko nga wa pa man unta ko magbilin sa akong mga agud-agod nakuha na man diay nimo. Bitaw JB, joke lang na tanan Doy. Sa kadaghan sa mga angayan nga buhaton wa nay panahon sa mga binu-ang.
Mao nga kon ikaw naghimo sa ingon ayaw ipahid sa ako. Soloha na lang na ug kon tinuod akong nabalitaan nga bistado ka na. angayan lang nga ikaw ang mag-sagubang sa mga sangputanan sa imong mga gihimo. Ang karma ra ba Dong di magsaba kon kanus-a moabot. Unya basin ulahi na.
Pero diri ta mag-estorya sa seryuso nga topic nga imong gihisgutan. Tinuod na imong nabalitaan JB nga sobra ka kutihan sa mga tawo diri sa Pilipinas labi na ang mga politiko ug ubang mga eksperto kuno. Pero ang tinugod ana Jib, negosyo ra na ug posibli nga hiphip gikan sa mga nagdumala sa patigayon dinhi sa Pinas sa mga tighimo sa bakuna. Ang mga politiko kon molampus sila sa pagduso sa brand sa bakuna nga buot nila nga maoy gamiton, bilyones gud ang kwarta nga mahilambigit. Mao nga agi ug ganti mogawas gyud ang budget sa mga kompaniya para sa mga nautangan ug buot.
Unya Jib, ang mga eksperto duna gyud na sila paboran nga brand sa bakuna. Mao man na ang kalakran sa ilang mga ospital ug klinika. Di ba kada doctor duna gyud paborito nga brand sa tambal nga gina resita sa ilang pasyente? Mas daghan sila nga pasyente nga maresitahan ug kini o’ kana nga brand sa tambal gikan sa usa ka tighimo sa tambal mas dako ang halin sa supplier. Normal lang seguro sa estratehiya sa “marketing” nga maghatag ug insentibo. Mao nga seguro ko nga mao sab na ang dula karon mahitungod sa pagpili ug bakuna nga paliton sa Pilipinas.
Unsaon, diri sa ato Doy, kanunay man gud gigamit ang mga tawhanon nga katungod nga unod sa atong batakang balaod. Mao nga bisan pa nga anaa ang nasud ubos sa usa ka dakong emerhensiya walay undang ang paghlantugi ug pagbaylo-ai ug mga huna-huna mahitungod sa usa ka importane kaayo nga butang may kalabutan sa pagsanta sa emerhensiya.
Ang nasakripisyo ang kahimtang sa panglawas sa mga Pilipino.
Unya, naa pa gyud sobra ka swapang ug segurista nga mga tighimo sa bakuna nga kon dunay dautang nga mahitabo sa mga tawo nga nabakunahan sa ilang bakuna, di pa sila manggilabot sa gastohan. Ang nagpalit pa nga nasud mao ang pagastuhon sa dili maayong sangputanan sa ilang bakuna. Wow!
