Hapon niadtong miilabay nga Huwebes nagsulat ako sa akong inadlaw nga lindog, ang “Rough Cuts.”
Pero una ko nagsugod nag-abli ko sa akong e-mail box pagsusi kon naa ko’y mga mensahe nga nadawat gikan sa mga higala, tigpanubay sa akong lindog, ug ingon man sa akong mga pag-umangkon ug kaparentihan nga tu-a sa gawas sa nasud nanarbaho.
Nakakuha sa akong pagtagad ang usa ka e-mail nga naggikan sa usa ka ngalan nga dili kayo nako sinati. Kini gikan sa usa ka Jome nga nagtawag sa ako-a nga Tiyo Titing. Kurat ko kay mora ug kabisado niya ang akong angga didto sa Sugbo nga mao ang naandan nga gitawag sa ako-a didto sa wa pa ko moanhi sa Dabaw.
Di nako kabisado labi na nga mao to ang una nga higayon nga si Jome nagpadala sa ako-a ug e-mail. Pero sa hinayhinay ako na nga nahinumdoman nga diay si Jome mao ang tawag sa usa nako ka pag-umangkon nga si Jerome, kinsa bag-o lang nahimo nga Kapitan sa barko nga overseas nga iyang gisakyan.
Matud pa sa e-mail ni Jome:
“Tiyo, musta man ka diha sa Dabaw. Dia ko karon sa pwerto sa New Orleans kay dia diri ang barko nga akong gidala isip bag-o nga kapitan. Pastilan Tiyo grabe ka nindot sa ilang pwerto kon ikompara sa mga pwerto diha sa ato-a. Pero di ko basta ka patuyang ug suroysuroy diri sa maong dakbayan sa Amerika kay isip kapitan di na nako basta na lang mabiyaan ang barko bisan sa oras nga human na ang akong trabaho. Unsaon man Tiyo nga diay, kon kapitan ta, tanan oras nimo mora ka ug nagtrabaho sa kanunay. Walay oras sa pahulay. Bisan matulog ka kinahanglan nga momata ka kon dunay dagkong mga isyu nga resolbahon sulod sa barko.
“Tiyo, unsa man ni akong nabalitaan sa telebisyon nga grabe man daw ang kaguliyang diha sa Pilipinas tungod sa mga palpak kuno nga pagtagad sa mga atleta nga unang nangabot alang sa mga dula sa South East Asian Games? Tinuod to giingon nga kikyam lang ang gipakaon sa mga atleta?
Tinuod to Tiyo nga wa mahuman ang swimming pool nga gamiton alang sa kompetisyon didto sa Clark City? Tinuod to Tiyo Titing nga nagka allergy daw ang prinsipe nga pag-umangkon ni Sultan Bolkiah sa Brunei kay nakakaon ug mane. Alergic man daw ang prinsipe sa mane, ngano nga gipakaon man nila? Unya Tiyo Titing, mismo ato nga mga atleta nagreklamo nga kuno dili masustansiya ang gipakaon sa ilaha. Bali ang nanggawas nga mga balita pulos mao ang mga negatibo sa atong nasud .
Karon lang ulahi nga nanggawas ang mga balita nga nag-ingon nga nindot kayo ang mga pasilidad didto sa Clark City ug nga ang mga atleta mismo gikan sa laing mga nasud sa ASEAN ang nagpadayag sa ilang pagdayeg sa gihimo nga pag-atiman sa ilaha sa mga nagdumala sa torneyo. Gani Tiyo usa nako ka sakop nga Indiyano nangomedya sa ako-a nga basin ilang matagamtam ang susamang pagdumala sa mga langyaw nga mga atleta kay Pinoy ra ba ilang kapitan. Bali ang ilang gipasabot ako Tiyo. Mao nga ako dayon silang gisultihan nga hulaton una ang mga taho sa kinati8buk-an sa toprneyo sa SEA Games ug sutaon kon ang gikataho nga dili maayong pag-atiman sa ilaha tinuod ba gyud. Ako silang gisultihan Tiyo Titing nga kon duna man gani sipyat sa mga unang pag-abi-abi kini gamay lang kaayo nga porsiyento ikompara sa kinatibuk-an. Ako sila giingnan nga lisud maperpekto ang bisan unsa nga buluhaton sa pagpasiugda sa ingon ka dako nga torneyo sa mga dula sama sa SEA Games. Pero bisan unsa man ang mga nahi-unang problema nga gikahibagat kini mapangitaan ra gihapon ug paagi nga masulbad ug mapahiluna sa tukma.”
Grabe gyud ang akong kalipay sa mensahe ni Jerome. Sama sa akong lain nga pag-umangkon nga si JB si Jerome si-aw pud. Lamang seryuso kini siya kon ang iya na nga trabaho ang mahilambigit. Isip kapitan sa usa sa mga barko sa Torm Shipping Co. mora pud ni siya ug Presidente nga nagpadagan sa usa ka nasud. Lamang, sa barko ang dumalahon sa kapitan mao ang ekstensiyon sa soberiniya. Sanglit ang Torm Shipping usa man ka Danish Company, inay ang Pilipinas, ang pagadumalahon ni Jerome isip usa ka ekstansiyon sa soberiniya mao ang iyaha sa Denmark.
Mao ni akong tubag sa e-mail ni Jerome alias Jom:
“Kumusta Dong Jerome? Maayo kay nakahuna-huna ka nga mag-e-mail sa ako-a. Imo pa gyud gihulat nga makapitan ka na sa barko una magmensahe sa ako-a. Pero salamat sa paghinumdom. At least nabaw-an nako nga ‘big time’ na diay ka kaayo. Basin gusto ka magpadala sa ako-a ug kwarta nga Euro Dong. Dako kayo ang exchange rate ana. Di gyud ko mobalibad Dong Jome. Pinaskohan nimo sa ako-a ba.
“Bitaw Rome, nadismaya kaayo ko sa mga nahiunang mga balita kay dako kaayo kini epekto sa atong dungog isip nasud. Ang sakit pa gyud mismo ang pipila nato ka mga opisyales ug mga taga media mao man gyud ang nangonay sa pagdiskarel sa kahigayonan nga makabaton sa pagdayeg ang mga paningkamot sa mga lider sa Pilipinas aron gyud dispalinghado ang resulta sa SEA Games hosting. Nanghinaot lang ko Jome nga ang mga ulahi na nga nanggawas nga positibong mga balita mahitungod sa SEA Games nga gipahiluna dinhi sa mga nagkadaiyang venue sa nasud makabag-o sa dili maayong imahe nga namugna gumikan niadtong mga pagsaway, pagdaot ug pagpasagad sa dungog sa atong kaugalingn nga dapit.
Hinaot unta nga masabtan pud sa mga tigablita nga ang Pinas duna pud dungog nga gipanalipdan ug kini nagkinahanglan sa pagpahiluna sa mga taho sa tukma gyud ug dili kadtong mga tinumotumo lang kansang tumong pagdaot sa nasud ug sa mga nagdumala niini.
Imbestigasyon sa Senado? Pahumana sa ang torneyo ug ipadayon ang pakisusi ug ang pagmugna ug mga lakang aron di na mausab ang kuno mga kapalpakan.
