Sayo ko nanihapon kaniadtong Huwebes sa gabi-i. Ug pipila ka minutos lang human ko mikaon, nagtimpla ko ug kape. Ako gisulayan ang bag-o nako nga nadawat nga “ground coffee” nga gipadala sa ako-a sa akong paryente nga tu-a karon sa Cyprus nagtrabaho. Ako’ng gigamit ang dugay na nga naka-estambay nga coffee maker sa balay kay mas dali man ang pagtimpla ug 3-in-1 nga kape. Taud-taud lang human sa pagbutang ug tubig nangalimyon na ang kahumot sa kape nga kuno “imported.”. Human gibalhin na ni Misis ang nangalimyon nga kape sa tasa. Iyang gitimplahan ug pula nga asukar subay sa ako na nga naandan. Gitunol ni Misis sa ako-a ang tasa. Ako kini dayon gidala didto sa may computer ug samtang akong gi- “on” and makina nagsugod pud ko ug higop sa kape’ng init.
Pero sukwahi sa akong gikahinaman, paglad-ok nako sa kape ang lami wa matukma sa gipaabot sa akong dila. Mora ug kulang sa kaisog. Pero okay lang kay hinatag baya ug gigastohan pa gyud sa pagpadala sa Pilipinas.
Mga lima ka lad-ok sa maong kape ang akong gihimo samtang naghulat nga maabli na sa hingpit ang akong computer. Igo na kaayo kini nga nakapa-ursa sa ubay-ubay nga singot sa akong lawas. Medyo napiskay sa husto ang akong panghuna-huna nga mao ang makapadali sa bisan unsa nga butang akong himuon lakip na ang pagsulat sa akong lindog alang niining manatalaan.
Human nako ug trapo sa akong agtang nga nagtulo sa singot, ako na nga gihinayhinayan ug tan-aw ang akong e-mail box aron masusi kon naa ba ko’y mga mensahe.
Ubay-ubay gyud ang naa didto kasagaran gikan sa mga higala ug simple nga pangumusta lang ug pagkumento sa akong pagtratar sa mga isyu nga gisulat sa akong lindog.
Pero ako nga giseguro nga mabasa dayon ang e-mail gikan sa akong pag-umangkon nga si John Briann kon JB n ga tu-a sa Jeddah, Saudi Arabia ug taudtaud na usab nga wa makapadala sa ako-a ug mensahe.
Matud ni JB sa iyang e-mail:
“Maayong adlaw nimo diha sa Davao ‘Kol Vic. Sori nga dugaydugay ko wa ka e-mail sa imoha diha kay na-busy man gud mi sa retaurant. Kalit nga midaghan ang among mga kustomer human sa pagtak-op sa tinuig nga kasaulogan sa Muslim Ramadan. Mao nga tungod sa ka ‘busy’ medyo kapoy na ko sa pag-abot sa akong gipuy-an diri ug katulogon na. Halos makatulog na ko dayon gikan sa trabaho. Wa nay panahon aron magbantay sa mga balita gikan sa Pinas ug wa na pud ko oras sa pag e-mail sa imoha. Mao nga ‘Sori gyud ‘Kol Vic. Karon lang ko nakahigayon niini nga semana human malu-ag-lu-ag ang akong schedule. Nakatan-aw na ko sa mga balita sa telebisyon gikan sa ato-a ug naa nay panahon aron magkalingaw ug sabot sa mga katikaran nga nanghitabo sa atong nasud ug gobiyerno.
“Uncle, sa una dunay duha lang ka mga aspirante nga milantad gyud sa ilang tinguha nga buot mahimong ‘Speaker’ sa Lower House. Unya naghinayhinay ug sulpot ang mga ngalan lakip na ang usa nga kanhi Speaker una mapalagpot sa usa ka maniobra. Mao nga nahimo’ng tulo, dayon upat ug karon mora ug unom na sila lakip ang giduso sa grupo nga Partylist Coalition. Di ba ‘Kol Vic sa paghuman sa eleksiyon niadtong Mayo 13, ang mga klaro nga nagtinguha nga mahimong Speaker sa Kamara sila lang si Alan Peter Cayetano sa Taguig ug si Lord Alan Velasco sa Marinduque? Unya misulpot ang ngalan sa usa ka kongresista gikan sa Pampanga ug si Martin Romualdez sa Leyte? Sa akong mahinumdoman ‘Kol ang paglutaw sa ilang mga ngalan naggikan mismo sa mga giluwatan nga pamahayag ni Mayora Inday Sara Duterte-Carpio sa ato-a Mitumaw na pud ang mga balita nga magpapili pag-usab isip Speaker si Davao del Norte Congressman Pantaleon Alvarez, ang gipalagpot nga kanhi Speaker.
“Unya ‘Kol, subay sa among mga nabalitaan sa telebisyon diri dili kuno buot manghilabot si Presidente Digong sa pagpili ug Speaker. Pero luyo sa nahitabo nga kaguliyang ug sa kamatuoran nga ang tanan nga mga aspirante pulos niya higala, nagbutyag ang Presidente nga iyang gisugyot sa mga nagtinguha nga mahimoing Speaker nga mag ‘term-sharing’ na lang. Ug ang iyang gitumong mao sila si Cayetano ug Velasco. Dayon migawas ang balita nga ang duha uyon ug ang ilang gikabangi-an mao na lang ang kon si kinsa ang ma-una sa duha. Subay sa mga balita nga among nadungog ug nabasa ‘Kol Vic, nagkasabot na kuno sila Cayetano ug Velasco. Pero kalit na lang nga kini gipanghimakak sa naulahi ug ang duha nagsugod na ug baylo-ay ug halang nga mga pulong.
“Ako pud nabasahan ug nadunggan sa balita ‘Kol Vic nga si Romualdez naghinayhinay lang diay ug maniobra nga makakuha ug dugang suporta gikan sa iyang mga kauban nga mga kongresista. Ug kalit na lang ninggawas ang mga taho nga nagkalig-on na ang kahigayonan nga siya ang modaog pag-abot sa botohan. Unya ‘Kol, sayo niining semanaha kalit na lang nga miluwat ug pamahayag ang anak ni Presidente Digong nga si Pulong kinsa mao ang bag-ong Kongresista sa unang distrito sa Dakbayan sa Dabaw nga sanglit gidahig kuno ang iyang ngalan sa pipila ka mga aspirante iya na lang kuno nga sakyan ang maong katikaran. Modagan na lang pud siya pagka Speaker!
“Kaniadtong Martes sa gabi-i diri sa Saudi ‘Kol Vic, amo na pud nga nabalitaan sa telebisyon nga human magpadayag sa iyang tinguha si Pulong, si Mayora Sara nag-induso na pud ug laing kongresista gikan sa Dabaw aron mahimong Speaker. Ug taga ato-a nga distrito pa gyud ‘Kol — si kongresista Isidro Ungab. Di ba amigo mo ana ‘Kol? Di nako masabtan ‘Kol ngano nga sa dihang nagpagawas sa iyang tinguha nga moapil na lang sa karera pagka Speaker si Pulong nga manghud ni Mayora, nag-enduso na man pud ug lain ang mayor sa dakbayan isip kandidato sa iyahang Hugpong ng Pagbabago Party. Seryuso kaha na’ng duha ka managsuon sa ilang gihimo ‘Kol? Basin dula lang ni seguro sa duha aron paglimong-limong sa katawhan nga di nila mamatikdan kon kinsa gyud ang tinuod nga gipaluyohan sa Presidente pagka Speaker. Ug kon ipadayon ni Mayora Sara ang pagpa-apil ni Kongresista Ungab sa karera pagka Speaker unya si Kong Pulong magpapili pud, buot ba ipasabot ila gi-extend ilan kunong away sa eleksiyon niadtong 2016? Ako man gud nahinumduman ‘Kol Vic nga si Mayora Sara ug si Kong Pulong managlahi ug gisuportahan pagka Kongresista sa ikatulong distrito sa maong 2016 nga pinili-ay. Si Pulong nagduso kang kanhi konsehal Kaloy Bello, samtang sa Mayora Inday nagpaluyo sa igsuon ni Sid Ungab, si karon konesehal Alberto Ungab. Mora ug lisud tugkaron ang kalawom sa ilang dula karon labot sa kandidatura sa pagka Speaker sa Kamara. Ikaw ‘Kol Vic, unsa imong tan-aw ana ilang gihimo?
Sa mga gisaysay sa akong pag-umangkon nga si JB dako ang akong pagtu-o nga mas mitaas ang iyang interes karon sa mga panghitabo dinhi sa Pinas nga tua siya sa gawas kay sa kaniadto nga siya dinhi pa nanginabuhi. Ug nalipay ko sa maong kabag-ohan sa iyang kinaiya.
Mao nga ang akong tubag sa iyang e-mail mubo lang kaayo.
“Doy, mora ug wa na ko’y ikadugang pa sa imong gipanulti. Wa na pud ko’y makumento kay ang tanan nga mga nahitabo diri parti sa kaguliyang sa pagpili sa sunod nga Speaker sa Kamara, imo na man nasaysay ug tanan tukma pud sa naa sa akong huna-huna. Kita na lang ta diri sa Pinas pag-uli nimo aron mas daghan aton maestoryahan samtang magkape-kape ta sa balay; dili na tagay Dong Jib kay miresiko na akong resistensiya sa imohang patron nga si Senor San Miguel. SEND