Sayo ‘ko nga nakamata kagahapon sa buntag kay sayo usab mibangon si Misis sanglit duna’y kalihukan sa eskwelahan ang duha ka mga apo. Mao nga ang akong gihimo nagkape na lang ug niatubang sa akong computer aron susihon kon dunay mga e-mail nga nisulod.
Human ang pipila ka higop sa nangalisngaw sa kainit nga kape naabli ang akong e-mail box ug akong nakita ang pipila ka mensahe didto. Wala’y gikan sa akong pag-umangkon nga si JB ug wala usab gikan sa akong anak nga si Sacha. Wa na ko mahibulong kay bag-o lang mi nag-estorya sa akong anak sa cellphone. Na-busy pud siya kay nagdiskarga man ilang barko sa dala’ng kurudo ani didto sa usa ka pwerto sa South Korea.
Pero duna’y e-mail nga akong nadawat gikan sa lain nakong pag-umangkon nga si Nelson Anasco nga tu-a sa Port Moresby sa Papua, New Guinea.
Mihigop na sab ko ug pipila ka lad-ok sa kape nga nangalisngaw sa kainit ug ang kahumot ani nanuhotsuhot sa akong ilong. Mao nga bisan medyo tugnaw ang kaadlawon gahapon mitulo pud akong singot sa agtang ug napiskay ang akong huna-huna.
Mao kini ang mensahe sa akong pag-umangkon:
“Good day sa imo ‘Kol Vic. Musta man diha sa ato? Balita nako sigi-sigi daw ulan diha sa Mindanao lakip na sa Dabaw. Di ba tinglansones man ron mga bulana ‘Kol? Kon sigi ulan madiskaril na pud ang ‘harvest’ sa mga lansonesan ani; apil na sa inyoha. Di ba ‘Kol Vic wa pa kaayo makabawi sa pagkadaot sa mga lansones tungod sa El Nino kaniadtong tuig 2016? Ako diri sa Port Moresby ‘Kol Vic mora pod ug wa malayo sa ato-a. Unsaon nga kada adlaw makabalita man ko unsa mga nahitabo diha sa Dabaw. Gani ako mabasa imong “Rough Cuts” nga linog kada adlaw pinaagi sa inyoha nga Facebook page. Mao nga bisan layo ko sa Dabaw mora lang gihapon ko ug naa diha. Labi na nga daghan pud mi mga Pinoy diri sa akong gitrabaho-an. Kasagaran sab sa amo-a taga Mindanao ug duna ko’y kauban nga taga Dabaw pud.
“Pero ‘Kol, ang amo gyud nga gibantayan pud gawas sa mga katikaran sa Mindanao ug Dabaw, mao ang mga nahitabo sa politikanhong kalihukan diha sa Pilipinas. Ako mismo ‘Kol kanunay nga nagsunod sa mga balita mahitungod sa pag-ilogay karon sa pwesto sa pagka ‘Speaker’ sa Kamara. Unsaon, kon kanus-a mora ug masulbad na sa dihang si Presidente Digong nagmugna na ug solusyon pinaagi sa ‘term sharing’ nga sistema naa na pud misulpot nga mga intriga nga sa ako-ang tan-aw panlugaw lang sa tinuod nga sitwasyon sa ilogay sa ‘speakership’ sa Kamara.
“Ikaw ‘Kol Vic, hibalo ko nga halos tanan oras nimo magbasa ug maminaw sa mga balita sa atong nasud. Mao nga kaseguro ko nga kabisado nimo tanan nga mga politikanhon nga katikaran diha lakip na ang init nga ilogay sa ‘speakership’ sa Kamara Baha. Unsa man imo panlantaw ani nga mga tabi-tabi ‘Kol Vic? Nga kuno si Mayora Inday Sara hilum nga nangagni sa mga Kongresista nga mopili sa bag-ong ‘speaker’ subay sa ilang konsensiya ug dili subay sa gusto sa Presidente nga iyang himoong leader sa Kongreso. Unya ‘Kol, ang nagpagawas pa gyud ato nga kuno mensahe gikan kang Mayora Inday nga anak ni Presidente Digong mao si Quezon City Rep. Mike Defensor nga kaabin sa koalisyon nga nagpaluyo sa Presidente. Si Defensor usa sa mga sinaligan ni kanhi Presidente Gloria Macapagal-Arroyo nga mao ang giila nga haligi sa Lakas-NUCD Party. Di ba ‘Kol Vic si Defensor nagsuporta sa tinguha ni Leyte Congressman Martin Romualdez. Unya ‘Kol, subay sa akong nabasa sa inyong Mindanao Times ug nakita sa telebisyon dali nga gipanghimakak ni Mayora Inday nga gikan sa iyaha ang ‘text message.’ Mao nga sa akong personal nga opinyon ani nga dunay nag-intriga aron malatugaw ang isyu ug dunay interes personal o alang sa grupo ang makabenepisyo sa kaguliyang.
“Lain nga misulpot nga pamahayag nga kadudahan nga lain sab nga intriga mao ang gikan kang Kongresista Pulong Duterte, anak gihapon ni PDigong ‘Kol. Subay sa giluwatan nga pamahayag ni Kongresista Pulong ‘Kol basin daw ma kudeta si Kongresista Alan Peter Cayetano nga personal nga gipili sa iyang Papa sa dili pa siya makalingkod ug kini posible nga mahitabo sa dili pa ang ika-upat nga State of the Nation Address ni Presidente. Di ba ‘Kol Vic medyo salikwaot nga paminawon nga mismo ang anak sa Presidente mora ug ningsungag sa plano sa iyang amahan. Dinhi ini nga pamahayag mora ug migawas ang dugang pa nga mga intriga nga hangtud karon wa pa masulbad ang problema sa ‘speakership’ ug nga mismo ang mga anak sa Presidente wa mahimuot sa lakang nga iyang gisagop aron masulbad ang kaguliyang. Mao nga sa akong huna-huna ‘Kol Vic, misamot na hinuon ka samok ug kalatugaw ang isyu. Unya, unsa na lang pud ang mahuna-huna sa mga tawo kang Presidente Digong nga bisan sa iyang nasayran sa katawhan nga estriktong amahan sa pamilya ug sa nasud, dili diay niya mapasunod sa linya ang iyang mga anak? Di ba mora ug libog kaayo ‘Kol Vic?
Hala, makakurat na gyud ang pagpakabana sa mga Pinoy nga tu-a sa laing mga nasud mahitungod sa politikanhon ug ekonomikanhon nga katikaran sa atong nasud. Ti-aw ba ninyo nga halos ang tanan nakong mga kabanay nga tu-a sa gawas walay lain nga hisgutan human mangumusta, kon dili ang kahimtang sa politika ug ekonomiya sa Pinas.
Mao nga akong gitubag ang e-mail ni Nelson niining mosunod:
“Nel, congratulations sa imoha kay bisan sa ka ‘busy’ nimo sa trabaho diha nahimo pa nimo nga makanunayon nga mag monitor sa mga kalihukan sa politika ug ekonomiya sa atong nasud. Tinuod gyud na imong nabasa ug obserbasyon Nel nga grabe ang intrigahay karon sa politika labi na sa pagpili ug bag-ong ‘speaker.’ Ug kini naggikan kuno mismo sa mga tawo nga suod sa Presidente ug iyahang taga suporta. Unya gidahig pa gyud ang mga anak ni P-Digong. Ug kon dunay kamatuoran nga si Kong. Pulong nagluwat sa pamahayag nga basin ma kudeta si Kong Alan Cayetano sa di pa siya kalingkod, basin makuhaan ang kredibilidad ni Presidente. Manghinaot lang ta Nel nga tinuod to’ng gisulti sa Presidente agi ug reaksiyon sa maong balita nga ang gisulti sa iyang anak ‘wishful thing’ lang.
