Press "Enter" to skip to content

NUNOT SA ALISNGAW SA KAPE | Unsa ang angay nilang tutokan

Vic N. Sumalinog

KANIADTONG Huebes sayo pa sa buntag ako nag-abli sa akong computer aron pagsusi kon naay mga email nga akong nadawat. Wa pa gani makumpleto nga maabli ang akong computer ang akong Mises nagdala na ug bag-ong timpla nga kape ug gibutang sa lamisa kilid sa akong makina.

Hilabihan kahumot ang alisngaw ani nga nakapapuka sa akong mga mata sa husto gyud. Ang humot nga alisngaw nanuhotsuhot sa akong ilong. Dali akong mihigop ug pipila ka lad-ok ini unya mitan-aw sa akong mail box.

Wa ko’y nakita nga mahinungdanon didto kalabot sa akong trabnaho. Mao nga didto ko miabli sa akong mobile phone aron susihon kon dunay mga mensahe alang sa ako didto sa Messenger, Text ug Faebook.


Unya akong nahinumdoman ang balita nga nagdominar sa headlines sa mga balita sa radyo, telebisyon ug mantalaan sa tibuok semana nga mao ang mahitungod sa kontrobersiya sa bakuna nga gigamit sa mga sakop sa Presidential Security Battalion kon PSG. Ang maong bakuna mao ang gimugna sa Sinopharm, usa ka parmasuyutika nga iya sa China ug tu-a maghimo sa bakuna didto.

Mibalik sa akong hunahuina ang chat namo sa akong pag-umangkon nga tu-a magtrabaho sa usa sa mga palasyo sa hari-anon nga pamilya sa Dubai. Iyang giingon sa ako-a nga sila nabakunahan na kaniadto pang milabay nga Nobiyembre ug nga kuno ang gibakuna mao ang iya sa Sinopharm gikan China.


Dali nako kining gipangita sa akong cellphone aron pagsusi kon wa ko masayop. Tuod man husto gyud Gikan sa Sinopharm ang gibakuna sa ilaha. Unya sa mga mensahe nga iyang gipadala sa misunod namo nga mga chat iya usab gibutyag nga hangtud niadtong panahona sa iyang katapusan nga pag chat sa akoa mahitungod sa bakuna, wala mman kuno sila didto bisan usa ka membro sa house staff nga dunay gibati nga kausaban sa ilang panglawas o timailhan sa “side effects” sa bakuna.


Dinhi misantop sa akong alimpatakan ang akong nabati nga interview sa usa ka opisyal sa usa ka kompaniya dinhi sa Pilipinas nga nag-angkon nga silai mao ang nag-inusara nga distributor sa Sinopharm products dinhi sa nasud. Iyang giingon nga unta ang bakuna nga nabaligya didto sa Dubai giandam kini para sa Pilipinas pero tungod sa kadugay sa pagproseso sa ilang mga papeles dinhi ang ilang supplier nagdesisyon nga ibaligya na lang kini didto sa maong dapit sa Middle East..


Unsaon nga dinhi sa Pinas ang mga opisyales; sa gobiyerno daghan pa kaayong mga papeles ug mga rekisitos nga gikinahanglan hangtud naabtan na kini sa desisyon sa PSG nga sa ilang personal nga kapasidad magpabakuna na lang sa produkto sa Sinopharm.

Dali usab nga gisakyan sa oposisyon ug mga kritiko sa gobiyerno ang isyu ug bisan unsa na lang ang ilang mga sugyot sa pag-imbestigar kon giunsa pagkabaton sa PSG sa bakuna, kinsa ang nagbaligya ug ngano nga sobrang kusonada sa mga sundalo nga magpabakuna bisan ang produkto wala pay pagtugot sa Food and Drug dminiostration kon FDA.


Inay ipunto ang imbestigasyon ug mga pagpuna ngadto sa hinungdan ngano nga dugay naaprogahan ang aplikasyon sa Sinopharm tu-a na hinuon nagsentro ang komentaryo ug pagsway sa kuno walay pagduhaduha sa PSG nga supakon ang mga latid sa FDA. Ug sa kanunay mora ug ang ilang gitumong mao ang kapakyas sa Presidente nga rendahan ang iyang mga tawo mahitungod sa pagsupak sa mga regulasyones sa kagamhanan.


Hinuon sa akong personal ngq panahom. pwede nga kini kabahin sa pagpahiluna ug pamatigayon sa mga anaa sa industriya sa medisina. Unya sakay pud ang pipila ka mga opisyal sa gobiyerno ug mga ma-impluwensiya nga tawo dinhi ginamit ang ilang kwarta. Ti-aw ba nimo nga bilyon-bilyon nga salapi amng mahilambigit sa maong transaksiyon sa gobiyerno.

Nuntan pa sa mga personal nga “bias” sa mga tawo nga gihisgutan sama sa kadtong sobra pabor sa mga produktong hinimoo sa mga nasud sa Kasadpang bahin sa kalibutan. Na, nalugaw na gyud ug samot ang transaksiyon sa pagpalit ug bakuna sa Pinas.


Siyempre kadtong mga nag enduso sa mga bakuna gikan sa Western countries sama sa Estados Unidos, Englatera ug uban pa normal lang nga kon mahimo pamgitaan ug paagi nga madiskarel ang plano paggamit sa bakuna gikan sa mga nasud sa Asya sama sa India ug Tsina. Buot nako ipasabot nga kining tanan posibli nga kwarta-kwarta lang. Ang problema kay ang nahimong mga biktima mao man ang kitang mga Pilipino nga walay kaseguro-an kanus-a mabakunahan.


Unta moundang na ang panagbangi sa mga opisyal sa atong nasud mahitungod sa kalidad ug asa gikan ang bakuna. Ang angay nila nga tutokan mao ang kaepektibo ani subay sa atong klima ug dili kon asa gikan.
Unya angayan ug hatagan ug pagtagad ang pagpadsali sa pag-aksiyon sa aplikasyon sa mga tighimo sa bakuna ug dili kon asa kini paliton.

Ang importante nga ang kalidad ug ka epektibo haum sa kiniyahan sa atong nasud ug sa panglawas sa mga Pilipino. Ug dili ang ngalan sa bakuna ug kon asa kini gikan. Angay nga mahinumduman nga kon malangay pa ang mga otoridad sa pag-aksiyon ug pagdesisyon mahitungod sa bakuna nga gamiton alang sa mga Pinoy, basin wa na hinuon ta’y mapalit nga tukma sa atong lawas ingon man sa budget sa gobiyerno. Na, unsaon na lang.

Author

Powered By ICTC/DRS